RƯỢU VANG LÀ GÌ? - NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ RƯỢU VANG

Rượu vang, loại thức uống được chiết xuất từ trái nho, đã tồn tại hàng ngàn năm và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của nhiều quốc gia trên thế giới. Rượu vang là loại thức uống được phục vụ thường xuyên từ những buổi tiệc sang trọng trong các nhà hàng/ khách sạn cho đến những bữa cơm gia đình ấm cúng, rượu vang luôn có một vị trí đặc biệt; không chỉ đơn thuần là một loại thức uống thông thường trong các thực đơn, rượu vang còn được kết hợp với một số món ăn giúp làm tăng hương vị và chất lượng của bữa ăn, có lợi cho sức khỏe, đồng thời thể hiện sự sang trọng cho người thưởng thức. Vậy rượu vang là gì?

Rượu vang là gì?
Rượu vang là loại thức uống có cồn được tạo thành từ quá trình lên men của nho, để đường trong nho chuyển hóa thành cồn. Như vậy, rượu vang chứa 100% nước nho ép nguyên chất, ngoài ra không có bất kỳ một thành phần tạo vị nào khác như các loại đường, axit, enzym hay các chất dinh dưỡng khác.

Ngày nay, rượu vang là một trong những loại thức uống có cồn được ưa chuộng nhất trong hầu hết các nhà hàng, khách sạn trên toàn thế giới bởi những công dụng mà loại rượu này mang lại. Cùng với sự ưa chuộng ngày càng tăng cao, một số dòng rượu vang hiện nay còn được làm từ một số loại trái cây, thảo dược hay hoa. Tuy nhiên, một số quốc gia chỉ chấp nhận tên gọi “rượu vang” cho một loại thức uống có cồn được lên men từ nho.

Những điều cần biết về rượu vang
1. Nguồn gốc rượu vang
Thông thường, rất ít người nhắc tới nguồn gốc rượu vang bởi đối với đại đa số chúng ta thì thức uống này cũng thông dụng như nước cam hoặc sữa.
Lịch sử sản xuất rượu vang có từ khoảng 8000 năm trước. Cũng có nhiều chứng cứ khác về khảo cổ học cho thấy nó đã xuất hiện vào khoảng 4100 TCN.
Mãi cho đến những năm 800 TCN, người Hy Lạp mới bắt đầu nghiên cứu và hoàn thiện rượu vang. Đây là thời kỳ quan trọng trong việc làm vang, bởi các nhà Hy Lạp đã dần hoàn thiện các kỹ thuật căn bản để làm rượu vang. 
Sau thời kỳ hưng thịnh, Hy Lạp dần suy tàn và bị chinh phục bởi đế chế La Mã. Trong giai đoạn này, các kỹ thuật làm rượu vang cũng dần được hoàn thiện hơn. Người La Mã cũng đã bắt đầu dần công nhận các yếu tố về thổ nhưỡng sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng vang. Sau này, người La Mã bắt đầu đi xâm chiếm những vùng đất mới và gieo rắc công thức làm rượu vang khắp các nước châu  u như Ý, Pháp, Tây Ban Nha…

2. Đặc điểm của nho sản xuất rượu vang
Nho dùng để sản xuất rượu vang khác với nho chúng ta ăn thường ngày. Các loại nho dùng làm rượu thường có vỏ dày, chát hơn, nhiều hạt và kích cỡ khá nhỏ. Quả được hái khi căng mọng để mùi vị, hương thơm chín muồi nhất. Đây cũng là một yếu tố giúp rượu vang dậy mùi thơm quyến rũ và để lại hậu vị mê đắm. Ngoài ra, giống nho làm nguyên liệu cũng thường có tỷ lệ đường cao hơn nho ăn bình thường, để quá trình lên men dễ dàng và nhanh chóng.

Các giống cây nho lấy quả làm rượu vang thường có khả năng chịu hạn cao, chỉ cần khoảng 60% nước tưới so với cây nho ăn trái. Thậm chí, trước thời điểm thu hoạch khoảng một tháng, người ta còn hoàn toàn không tưới nước cho cây nho làm rượu để quả đạt hàm lượng đường tốt nhất.
Muốn có một chai vang ngon, đầu tiên là phải có những trái nho chất lượng. Giống nho được dùng để sản xuất rượu vang chính là yếu tố quan trọng tạo nên hương thơm và các đặc tính của thứ thức uống đặc biệt này. Hầu hết các loại rượu vang được sản xuất với một loài nho duy nhất có nguồn gốc từ Caucasus gọi là Vitis Vinifera. Có tới hàng ngàn giống nho sản xuất rượu vang khác nhau trong các loài Vitis Vinifera, phổ biến nhất vẫn là giống nho Cabernet Sauvignon. Ngoài ra, tại vườn nho Chateau Dalat của Ladofoods tại Ninh Sơn, Ninh Thuận với diện tích 25ha với phương pháp trồng cọc chuẩn Châu  u cũng trồng đa dạng các giống nho như: Shiraz, Merlot, Cabernet Sauvignon, Sauvignon Blanc,...

3. Một chai rượu vang được tạo nên từ bao nhiêu quả nho?
Mặc dù có vẻ khó tin, bạn hoàn toàn có thể tính toán chính xác số quả nho cần thiết để sản xuất một chai rượu vang hoàn chỉnh. Cụ thể, để sản xuất một chai rượu vang 750ml, ta cần khoảng 600-800 quả nho, tương đương với khoảng 11 chùm nho, mỗi chùm có từ 50-80 quả nho nặng khoảng 2g mỗi quả. Vậy, từ 1 tấn nho, chúng ta có thể sản xuất được khoảng 720 chai rượu vang, tương đương với 2 thùng 60 gallon (khoảng 3,7 lít mỗi thùng).

4. Có mấy loại rượu vang?
Hiện nay, có năm loại rượu vang chính thường được dùng để phục vụ thực khách gồm: rượu vang đỏ, rượu vang trắng, rượu vang hồng, rượu vang sủi bọt và rượu vang ngọt. Thêm vào đó, một số tài liệu còn đề cập đến rượu vang bổ, một loại rượu đặc biệt khác.
Rượu vang còn được phân loại dựa trên các yếu tố lịch sử, truyền thống và các phương pháp sản xuất đặc trưng của từng quốc gia. Cụ thể, rượu vang được chia thành hai nhóm lớn: rượu vang thế giới cũ (Old World) bao gồm các quốc gia tại châu  u như Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Đức, Áo và Hungary; và rượu vang thế giới mới (New World), bao gồm các quốc gia sản xuất rượu vang ngoài châu  u như Chile, Argentina, Hoa Kỳ, Úc, New Zealand và Nam Phi.

5. Nút chai đậy rượu vang
Có 2 loại nút được các nhà sản xuất sử dụng để bảo quản rượu vang, đó là: nút bấc (nút bần, được làm từ gỗ sồi) và nút vặn (nút xoáy, làm từ kim loại nhẹ). Hiện có không ít những tranh cãi xoay quanh việc sử dụng loại nút chai nào sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, trong khi nút bần tự nhiên truyền thống ngoài công dụng giữ ẩm cho vang, tạo sự sang trọng và chứa đựng “nền văn hóa rượu vang” mỗi khi thao tác mở nút thì vẫn có thể “phá nát” vị đặc trưng của rượu do bị hỏng hoặc nặng mùi; còn nút xoáy thì tiện dụng, chi phí sản xuất thấp, mở đóng vang nhanh chóng, dễ dàng lại góp phần bảo vệ môi trường.

6. Các giống nho làm rượu vang
Hiện có 2 giống nho được dùng để làm rượu vang, đó là nho đỏ và nho trắng.

• Nho đỏ (red varieties) dùng làm rượu vang đỏ hoặc rượu vang trắng, bao gồm các giống nho phổ biến như: cabernet franc, cabernet sauvignon, merlot, syrah/ shiraz, pinot noir, malbec, carmenere,…
• Nho trắng (white varieties) dùng làm rượu vang trắng, bao gồm các giống nho phổ biến như: chardonnay, sauvignon blanc, riesling, gewurztraminer, chenin blanc, viognier, sémillon, pinot grigio,…
• Phân biệt rượu vang đỏ và rượu vang trắng

Tên của chính hai loại rượu này đã hé lộ màu sắc đặc trưng của chúng: rượu vang đỏ sở hữu màu đỏ đậm, trong khi rượu vang trắng mang màu vàng nhạt hoặc vàng rơm. Hơn nữa, sự khác biệt giữa rượu vang đỏ và rượu vang trắng không chỉ dừng lại ở màu sắc mà còn ở thành phần nguyên liệu. Rượu vang đỏ được sản xuất bằng cách lên men cả quả nho, bao gồm cả ruột và vỏ, điều này góp phần vào màu sắc và hương vị đậm đà của nó. Trái lại, rượu vang trắng được tạo ra từ quá trình lên men chỉ ruột nho, không sử dụng vỏ nho, tạo nên màu sắc trong suốt và hương vị nhẹ nhàng hơn.